Егер теріде анық шекаралары бар, көзге бірден көрінетін және психологиялық дискомфорт тудыратын ашық дақтар пайда болса, бұл витилиго белгілерінің бар екенін көрсетеді. Бұл мақалада біз оның не екенін, неге пайда болатынын және онымен қалай күресу керектігін егжей-тегжейлі талдаймыз.
Витилиго − бұл терінің өз табиғи түсін жоғалтқан учаскелері пайда болатын созылмалы тері ауруы. Бұл ашық немесе ақ дақтар көбінесе бетте, қолда, мойында, тізеде және дененің басқа ашық бөліктерінде байқалады. Олар ауырмайды, қышымайды және физикалық қауіп төндірмейді, бірақ терінің біркелкі емес тону болғандықтан стресс тудыруы мүмкін.
Себепі қарапайым: меланин пигментін өндіруге жауап беретін жасушалар (меланоциттер) өз қызметін тоқтатады немесе өледі. Дәл осы меланин біздің терімізге, шашымызға және көзімізге түс береді, сондықтан ол жетіспегенде, ерекше дақтар пайда болады.
Ғалымдар витилигоның пайда болуының нақты бір себебін әлі анықтай алмады. Бұл ауру көп факторлы деп саналады − яғни оның дамуына бірнеше жағдайлар бірден әсер етеді.
Олардың негізгі түрлері міне:
Маңызды: витилиго ауруы жұқпалы емес екенін есте ұстаған жөн. Ол жанасу, су, ауа немесе тұрмыс заттары арқылы берілмейді. Бұл тек ағзаның ерекшеліктерімен байланысты ішкі процесс.
Витилигоның негізгі белгісі − теріде ақшыл немесе сүтті ақ дақтардың пайда болуы. Олар кішкентай болуы мүмкін, бірақ уақыт өте келе үлкейіп, кейде үлкен аумақтарға бірігуі мүмкін.
Витилиго көбінесе келесі түрде көрінеді:
Кейбір адамдарда зақымдалған аймақтардағы шаш та түсін жоғалтып, ағарады. Басқаларда дақтар шағын болып қалады және әрі қарай таралмайды.
Физикалық жайсыздық ауруды тудырмайды − тері ауырмайды және қышымайды. Алайда көптеген адамдар үшін витилиго өз-өзіне сенімсіздік көзіне айналады, әсіресе дақтар басқаларға байқалатын болса. Бұл уайымға, тұйықталуға немесе өзін-өзі бағалауды төмендетуге әкелуі мүмкін. Сондықтан теріні емдеу ғана емес, сонымен қатар психологиялық күйге қамқорлық жасау маңызды.
Диагнозды дерматолог тері зерттеуінен кейін қояды. Тәжірибелі дәрігерге көбінесе визуалды бағалау витилигоны тануға жеткілікті. Бірақ кейде диагнозды растау және басқа ауруларды жоққа шығару үшін қосымша зерттеулер жүргізіледі. Дерматологпен қатар, невропатолог, гастроэнтеролог, эндокринолог және басқа да профильді мамандардың консультациясы қажет болуы мүмкін. Өз қалаңыздағы дәрігерге біздің TopDoc сервисі арқылы жазыла аласыз.
Витилиго ауруын диагностикалаудың негізгі әдістері:
Мұндай диагностика тек витилигоның бар екенін растау үшін ғана емес, сонымен қатар аурудың ағымына әсер ететін мүмкін себептерді анықтау үшін де көмектеседі.
Бүгінгі таңда витилигодан толықтай арылу мүмкін емес, бірақ заманауи әдістер оның дамуын баяулатуға және терінің түсін ішінара қалпына келтіруге мүмкіндік береді. Барлығы аурудың кезеңіне, дақтардың орналасуына және ағзаның жеке реакциясына байланысты.
1. Медикаментозды емдеу
Қабынуды азайтып, қалған меланоциттердің жұмысын ынталандыратын кортикостероидтары бар майлар мен кремдер пайдаланылады. Бет, мойын сияқты сезімтал аймақтар үшін дәрігерлер жиі кальциневрин ингибиторларын (такролимус, пимекролимус) тағайындайды. Бұл құралдар жұмсақ әсер етеді және ұзақ уақыт қолдануға қолайлы.
2. Жарықпен емдеу (фототерапия)
Ең тиімді әдістердің бірі. Теріңізге ультракүлгін сәулелерімен (UVB) бақыланған мөлшерде әсер етеді. Процедуралар аптасына бірнеше рет өткізіледі, әдетте курс бірнеше айға созылады. Фототерапия терінің кейбір аймақтарына пигментті қайтаруға көмектеседі, әсіресе емдеуді ерте кезеңде бастасаңыз.
3. Лазерлік терапия
Кішігірім зақымданған жерлерде қолданылады. Лазер меланин өндіретін жасушаларды белсендіреді және терінің табиғи түсін қалпына келтіруге көмектеседі.
4. Теріні немесе жасушаларды трансплантациялау
Тұрақты түрдегі витилигода (ауру дамымайтын кезде) сау тері бөліктерін сусызданған аймақтарға ауыстыруға болады. Бұл күрделі процедура, бірақ кейде ол керемет нәтижелер береді.
5. Камуфляж және косметикалық құралдар
Кейбір адамдар витилигоны емдеуден гөрі, солқылдақтарды − тоналды кремдер, автокүйдіретін заттар немесе арнайы пигментті спрейлер арқылы жасыруды жөн көреді. Бұл терінің түсін теңестіруге және күнделікті өмірде өзіне деген сенімділігін арттыруға көмектеседі.
6. Психологиялық қолдау
Витилиго ауруымен өмір сүру ішкі тұрақтылықты талап етеді. Сондықтан психологиялық қолдау, қолдау топтарына қатысу және осындай диагнозы бар басқа адамдармен ашық қарым-қатынас жасау дәрі-дәрмектерден кем емес маңызды болып табылады.
Өкінішке орай, аурудың алдын алу толық мүмкін емес. Бірақ өзіңіз бен теріңізге күтім жасасаңыз, жаңа дақтардың пайда болу қаупін азайтып, аурудың дамуын баяулатуға болады.
Кейбір зерттеулер көрсеткендей, антиоксиданттарға бай рацион (көкөністер, жемістер, жаңғақтар, жасылдар) терінің қабынуларымен жақсы күресуге көмектеседі және жасушаларды бұзылудан қорғайды.
Витилиго өмір сүру ұзақтығына әсер етпейді және адамды ауру қылмайды. Иә, дақтар сыртқы келбетті өзгерте алады, бірақ жеке тұлғаны анықтамайды. Әлем бойынша барынша көп адамдар − модельдер, актерлер, блогерлер − өз тәжірибелері туралы ашық айтып, ерекше терінің де әдемілік екенін көрсетуде.
Ең бастысы − дер кезінде дәрігерге бару, дұрыс ем тағайындау және жарқын өмірден қорықпау. Витилигомен сенімді, белсенді және бақытты болуға болады − өйткені сұлулық әрқашан өзіңді қабылдаудан басталады.
Дерматокосметолог және физиотерапевт Касымханова Алия Айдарбековна 2006 жылдан бастап витилигоны емдеу саласында маманданған. Алия Айдарбековна алғаш рет Қазақстанда витилигоны емдеу үшін фототерапия әдісін енгізді.
2015 жылы Қазақстанда алғаш рет доктор Касымханова А.А. витилигоны емдеудің хирургиялық әдістерін қолданды және осы кезеңде 180-нен астам трансплантацияны сәтті өткізді.
✅ 37 жыл тәжірибесі бар дерматокосметолог, физиотерапевт.
✅ Ересектер мен туғаннан бастап балаларды қабылдайды.
✅ Ғылыми тәсіл: Витилиго тақырыбы бойынша медицина ғылымдарының кандидаты, витилигоны емдеу әдістері бойынша патенттердің авторы.
✅ Қазақстандағы алғашқы Витилиго орталығының негізін қалаушы (Шымкент қ.).
✅ Витилиго дерттерін кешенді емдеу:
✅ Аурулары барларды қабылдайды:
☑️ Дәрігердің профилінде сұраныс қалдырыңыз;
☑️ Сондай-ақ сіз ТопДок сервисінің Call-орталығына +7(707)2255009 (жұмыс уақытында) хабарласа аласыз;
☑️ Немесе WhatsApp арқылы жазыңыз; қызмет консультанттары сізге қабылдауға жазылуға көмектеседі.
1️⃣ TopDoc, немесе TopDoc.kz, - бұл дәрігерлерді іздеу және қабылдауға жазылу сервисі. Біздің базада 100-ден астам түрлі мамандықтағы дәрігерлер бар, оның ішінде Алматы дерматологтары.
2️⃣ Сіз орналасу орны, тәжірибесі және қабылдау құны бойынша қолайлы дәрігерді таңдай аласыз.
3️⃣ Басқа пациенттердің нақты пікірлері дәрігер туралы түсінік алуға көмектеседі.
4️⃣ Қабылдауға жазылу үшін бірнеше рет басу жеткілікті. Сондай-ақ колл-орталық жұмыс істейді +7(707)2255009, мұнда кеңесшілер (тірі адамдар, чат-боттар мен роботтар емес) сізге дәрігерді таңдауға көмектеседі және қабылдауға жазып қояды.
